Museum Stedhûs Sleat tentoanstelling 'beperkt en geknot'

17 maart 2015

'Beperkt en geknot’, zo omschrijft dominee Karres van de Nederduitse Hervormde Gemeente van Sloten het dagelijks leven tijdens de bezetting. Want ook al wil je graag je gewone leven voortzetten, de oorlog is wel degelijk zeer tastbaar aanwezig, iedere dag, iedere nacht. 

 Ingewikkeld

Het leven is ingewikkeld, maar de schaarste maakt de mensen ook inventief: als je bijvoorbeeld geen nylon kousen hebt, teken je ‘naden’ op je benen. Diezelfde inventiviteit zie je terug als mensen toch uitdrukking willen geven aan hun overtuiging: ze maken sieraden met vaderlandslievende symbolen of verspreiden spotprenten van Hitler.

 Bedreigend en vol dilemma’s

Behalve ingewikkeld is het leven ook bedreigend. Er kan bijvoorbeeld zomaar een uit koers geraakte V2 op je huis neerkomen. En welke keuzes durf je te maken? Lever je wel of niet je radio in? En wat doe je als je ziet dat je buurvrouw bonnen koopt? Kijk je de andere kant op of geef je haar aan bij de politie?

Deze tentoonstelling laat aan de hand van voorwerpen, foto’s en verhalen zien hoe mensen daarmee omgingen. Wat u ziet, is voor het merendeel afkomstig van mensen uit Sloten en omgeving.

De tentoanstelling is te sjen: fan 18 april o/m 31 oktober         tiisdei o/m freed 11 oant 17 oere, sneon-snein fan 13 oant 17 oere. 

Museum Stedhûs Sleat, Heerenwal 48, 8556 XW Sloten

(0514) 53 15 41 info@museumstedhussleat.nl  www.museumsloten.nl

 

Foto van Sloten aan het eind van de oorlog.

De foto is gemaakt door Tjipke de Jong. Achterop heeft hij geschreven: “Onze stad ziet er na 5 jaar van weinig onderhoud haveloos uit.”

Sloten was een ‘noodlijdende gemeente’, en er was inderdaad geen geld voor dergelijk onderhoud van wegen en gebouwen. Er was altijd geld te weinig (ook in de eerste jaren van de oorlog toen de schaarste aan materialen nog niet zo nijpend was en elders nog wel aan onderhoud kon worden gedaan). Documenten uit het oorlogsarchief van Sloten getuigen van het eeuwige geldgebrek.

 

Eén van de prentbriefkaarten uit Het is niet waar ... dat hebben we niet gewild.

Deze en andere prentbriefkaarten met cartoons van Karel Leendert illustreren de steeds grimmiger wordende oorlog en de terreur van de nazi’s, als tegenbeeld voor de propaganda van de bezetter.

De opbrengst was bestemd voor ‘de slachtoffers van de huidige tirannie´. De kaartgen konden gezien de strekking uiteraard niet verstuurd worden.

Ze zijn uitgegeven door de in 1944 clandestien opgerichte uitgeverij De Bezige Bij.

 

 

 

In de oorlog was het een populair tijdverdrijf om sieraden, lepeltjes en andere voorwerpen te maken die op subtiele wijze uitdrukkingen gaven aan de anti-Duitse gezindheid.

Dit is een ringetjes met de Nederlandse leeuw en de kleuren rood, wit en blauw in emaille.

Het is afkomstig van Lissy Zwaagstra uit Sloten. Zij vertelt erover:

“Bij mij in de klas zaten kinderen van de jeugdstorm te pronken met hun uniform. Dan vond ik het fijn dat ik iets droeg – al was het nog zo klein – dat duidelijk maakte dat ik daar niet bij hoorde.”