“De minsken binne hjir allegearre bysûnder en unyk”

11 april 2017

Het is rustig als we door de transparante deur van de directiekamer, de werkplaats van Maatwurk Ondersteuning, naar binnen gaan. De mensen zijn aan het werk, maar de zaagmachine gaat meteen uit. ‘Dat is de ôfspraak’, legt Jetze de Vries uit. ‘As wy besite hawwe yn de wurkpleats, geane de masines út, oars kinne wy inoar net ferstean. Dat is ek maatwurk.’ Jetze de Vries is een van de twee directieleden van Maatwurk Ondersteuning in Gorredijk. Hij houdt zich bezig met het personeel en alles rondom de productie. Onno Hofstra is de andere kapitein op het schip en heeft o.a. het beleid, de zorg en de ICT onder zijn hoede.

Maatwurk ondersteuning

‘Maatwurk dekt presys de lading fan alles wat wy hjir dogge’, legt Onno Hofstra uit. ‘Wy leverje tsjinsten op maat, mar ek produkten. De minsken dy’t hjir binne, binne allegearre unyk. Se hawwe op ien of oare wize in helpfraach, dêr’t wy ‘op maat’ mei omgeane. Wy biede har wurk en begelieding dy’t by harren past.’
Maatwurk Ondersteuning is niet een bedrijf als alle andere. Hier zijn mensen aan het werk met een verstandelijke beperking, met het syndroom van Down, mensen met niet-aangeboren hersenletsel en mensen die kampen met een psychische aandoening. De laatste groep is ook een bijzondere. Deze werknemers hebben soms een hbo- of universitaire opleiding, maar kunnen toch niet optimaal functioneren in het dagelijkse bedrijfsleven.

De beide directeuren zetten taal bewust in als middel om te communiceren. Onderling communiceren zij in het Fries en met de cliënten die zich het beste in deze taal uitdrukken ook. Nederlandse moedertaal sprekers worden in hun eigen taal benaderd. In een gezamenlijk overleg met ouders, wordt het Nederlands ingezet. Niet vanwege de hogere status maar simpelweg omdat niet alle ouders het Fries machtig zijn, en het van belang is dat iedereen de boodschap over het functioneren van zijn of haar kind meekrijgt.
In de contacten met bedrijven ligt dat anders. ‘Ik begjin altyd yn it Nederlânsk’ vertelt Jetze de Vries, ‘ik moat earst efkes ôftaaste oft de oare it Frysk machtich is’ verontschuldigt hij zich. Onno Hofstra gaat op zijn gevoel af en maakt een inschatting van zijn gesprekspartner. Of hij er weleens naast zit? ‘Nee, meastentiids kloppet it wol’ onderstreept hij zijn handelen. Fries maakt de communicatie gemoedelijker, ‘eigener’ vertelt Onno. Niet alleen taal heeft invloed op de communicatie maar ook kleding kan het verschil maken. Een man in pak roept een ander taalgebruik en een andere voorkeurstaal op dan een man in overal, zo ervaart het directeurskoppel.   

 
Jetze de Vries: ‘Maatwurk Ondersteuning jout plak oan kliïnten om de dei sinfol troch te kommen, de “dagbesteding”. Fan harren ferwachtsje wy gjin produksje. Dat betsjut dat sy oan ’e slach geane yn de wurkpleats of yn de grienfoarsjenning. Wy ferwachtsje wol dat sy har oanpasse oan har omjouwing. Ek sy moatte begelaat wurde. Guon moatte wy wat ôfremje en oaren krije in triuwke yn de rêch. Hjir binne ek minsken oan it wurk yn in mear arbeidsmjittige deibesteging. Sy moatte foldwaan oan easken op it mêd fan kwaliteit, tempo en produksje. En as it yn har mooglikheden leit, kinne minsken diploma’s en sertifikaten helje foar bgl. it wurkjen mei seachmasines.’

‘It is foar ús minsken belangryk dat sy struktuer krije, dat sy witte wat fan har ferwachte wurdt. Yn dizze struktuer kinne minsken mei-inoar yn ’e kunde komme, kinne sy meidwaan, ûntsteane freonskippen en kinne sy har oplûke oan it nivo fan de oaren’,
vult Onno Hofstra aan. ‘Wy keppelje minsken fan ferskillende nivo’s oaninoar. Dejinge mei it leechste nivo kin bgl. de skroeven oanjaan, wylst de oare de kast yninoar set. Tegearre meitsje sy de kast en se binne beide grutsk op har oandiel. De iene as begelieder en de oare as assistint.’

Bij Maatwurk Ondersteuning kunnen cliënten aangeven of ze liever in het hout, in de groenvoorziening of in de supermarkt willen werken. Begeleiding bij een extern bedrijf kan ook. ‘It goeie plak hinget net allinne fan de foarkar fan de minsken ôf, mar ek wol wat fan har karakter’, zegt
Jetze de Vries. ‘It wurkjen mei masines freget wol wat fan minsken en soms is it ferstanniger as kliïnten earst in skoftke oar wurk dogge. Sadat se rûtine, rêst en struktuer opdwaan kinne.’

In de werkplaats lopen de werknemers in en uit. De leeftijd varieert van schoolverlater tot bijna AOW’er, maar de jongvolwassenen hebben de overhand. Er zijn overwegend jongens en een klein aantal meiden bij Maatwurk actief. Ieder op z’n eigen plek. Allemaal dragen zij herkenbare kleding: een rode sweater of T-shirt met de opdruk ‘Maatwurk’ op hun borst.
‘Ik draag Maatwurk op mijn hart’, zegt Henk, die onder anderen de catering en de boodschappen voor zijn rekening neemt. ‘Maatwurk is het mooiste bedrijf dat er bestaat.’ Hij klopt met zijn hand op het logo van zijn trui, tilt z’n trui op en laat het T-shirt zien met hetzelfde logo erop. ‘Op het hart’, benadrukt hij nog eens. Hij glundert en is zichtbaar trots op zijn plek in deze mini-maatschappij.

“De kliïnten wurde it meast rekke ast yn har eigen taal praatst”

‘Maatwurk leverje wy ek op it mêd fan taal’, vult Onno Hofstra aan. ‘De kliïnten dy’t Frysk prate, sprekke wy yn it Frysk oan en Nederlânsktaligen sprekke wy ek oan yn de eigen taal.
De kliïnten wurde it meast rekke ast yn har eigen taal praatst. Dat betsjut datst de taal oanpast. Nederlânsk of Frysk, mar ek de wurdkar hat ynfloed op de omgong mei-inoar. Hurde wurden dogge wat oars mei sêftmoedige minsken as mei minsken dy’t wat minder gefoelich binne. En ek net elkenien wurdt grutbrocht mei deselde wurdskat of yn itselde miljeu fansels. By Maatwurk besykje wy oan te sluten by de minsken, har te stjoeren en, as it mooglik is, op in heger nivo te tillen. Mar alles op maat, fansels!’

Diel dizze side